काठमाडौँ— चीनको राजधानी बेइजिङमा शनिबार प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङबीच भएको भेटवार्तामा लिपुलेक विवाददेखि अवरुद्ध नाका, बिआरआई, औद्योगिक सहयोग र प्रविधिसम्मका मुद्दा प्रमुख एजेण्डा बनेका छन्।

प्रधानमन्त्री ओली शांघाइ सहयोग संगठन (एससिओ)को शिखर सम्मेलनमा सहभागी हुन चीन पुगेका थिए। उनले बेइजिङस्थित थियानमिन स्टेट गेष्ट हाउसमा राष्ट्रपति सीसँग द्विपक्षीय भेटवार्ता गरेका थिए। सो अवसरमा दुई देशबीच प्रतिनिधिमण्डलस्तरीय वार्ता समेत सम्पन्न भएको थियो।

भेटवार्तामा प्रधानमन्त्री ओलीले तीनवटा मुद्दामा जोड दिएका थिए। पहिलो, भारत र चीनबीच लिपुलेक मार्गलाई प्रयोग गरेर भएको व्यापारिक सहमतिको विषयमा नेपालको कडा आपत्ति रहेको उनले स्पष्ट पारे। उनले नेपालको सार्वभौमिक भूमिलाई कुनै पनि मुलुकले प्रयोग गर्न नसक्ने भन्दै यस विषयमा चीनले नेपाललाई सहयोग गर्ने विश्वास व्यक्त गरे।

दोस्रो, लामो समयदेखि अवरुद्ध रहेका नेपाल–चीन व्यापारिक नाकाहरू छिटो खोल्नुपर्ने माग ओलीले राखे। उनका अनुसार नाका अवरुद्ध हुँदा व्यापारिक गतिविधि मात्र होइन, स्थानीय जीवनयापनमा समेत असर परेको छ। त्यसैले चीनले अवरोध हटाएर सहज व्यापार प्रवाहमा सहयोग गर्नुपर्ने अपेक्षा उनले व्यक्त गरे।

तेस्रो, बिआरआई (बेल्ट एन्ड रोड इनिसिएटिभ) अन्तर्गतका परियोजनाहरूलाई चाँडै अघि बढाउनुपर्ने प्रधानमन्त्री ओलीले जोड दिए। उनले चिनियाँ लगानी र सहयोगले नेपालको विकासमा योगदान गर्ने भएकाले यसलाई प्राथमिकताका साथ अघि बढाउनुपर्ने बताए।

प्रधानमन्त्री ओलीको प्रस्तुति सुनेपछि राष्ट्रपति सीले पाँच बुँदामा आफ्ना धारणा राखे। पहिलो, लिपुलेकबारे चीनको दृष्टिकोण नेपालभन्दा फरक नभएको जनाउँदै भारत–नेपालबीचको छलफलबाट समाधान खोजिने बताए। दोस्रो, अवरुद्ध भएका व्यापारिक नाकाहरू खुलाउने प्रतिबद्धता उनले जनाए।

तेस्रो, दुई देशबीचको आर्थिक सम्बन्धलाई दीर्घकालीन बनाउन विशेष संयन्त्र बनाउने कुरा राष्ट्रपति सीले प्रस्ताव गरे। चौथो, नेपालको औद्योगिक र कृषि उत्पादनलाई अन्तर्राष्ट्रिय बजारसम्म पु¥याउन चीनले सहयोग गर्ने बताएका थिए। पाँचौँ, सूचना प्रविधि र विशेषगरी एआई प्रविधिका क्षेत्रमा पनि नेपाललाई चीनले सहयोग गर्ने संकेत गरेका थिए।

यसै क्रममा राष्ट्रपति सीले नेपाललाई भूपरिवेष्ठित राष्ट्रको रूपमा होइन, ‘ल्यान्ड लिंक्ड’ अर्थात् जमिनमार्फत ठूला बजारहरूसँग जोडिन सक्ने राष्ट्रको रूपमा विकास भएको देख्न चाहेको धारणा पनि राखे।

वार्तामा नेपालको तर्फबाट पूर्वउपप्रधानमन्त्री पूर्णबहादुर खड्का, शिक्षा मन्त्री रघुजी पन्त, पर्यटन मन्त्री बद्रीप्रसाद पाण्डे, प्रधानमन्त्रीका आर्थिक सल्लाहकार डा. युवराज खतिवडा, सांसद छविलाल विश्वकर्मा, परराष्ट्र सचिव अमृतबहादुर राई, चीनका लागि नेपाली राजदूत डा. कृष्णप्रसाद ओलीलगायत सहभागी थिए।

यो भेटवार्तालाई दुई देशबीचको सम्बन्धलाई नयाँ आयाममा लैजाने अवसरको रूपमा लिइएको छ।