राजधानी– अछाममा महिनावारी बार्न घरनजिकै त्रिपालमुनी बसेका तीन जना महिलामध्ये ८ वर्षीया बालिकासहित दुई जनाको मृत्यु भएको छ भने एकजना गम्भीर घाइते भएकी छन्।

अछामको पञ्चदेवल विनायक नगरपालिका–८ बरालास्थित सेरापानी चुरेखोली टोलमा बिहीबार राति माथिबाट ढुंगा खस्दा उक्त दुर्घटना भएको हो। जिल्ला प्रहरी कार्यालय अछामका इन्स्पेक्टर टेकबहादुर देउवाका अनुसार सुतिरहेको बेला माथिबाट आएको ढुंगाले लागेर ३९ वर्षीया निम जैशी र ८ वर्षीया कविता भण्डारीको मृत्यु भएको हो।

मृतक कविताकी आमा ४० वर्षीया रत्ना भण्डारी भने गम्भीर घाइते भएकी छन्। उनलाई प्रारम्भिक उपचारपछि थप उपचारका लागि नेपालगञ्ज लगिएको इन्स्पेक्टर देउवाले जानकारी दिए। प्रहरीका अनुसार मृतक र घाइते महिलाहरू महिनावारी भएका कारण घरमा सुते ‘देउता रिसाउने’ अन्धविश्वासका कारण त्रिपाल टाँगेर बारीमा बसिरहेका थिए।

अछाममा छाउपडी प्रथा (महिनावारी वा सुत्केरी भएको महिलालाई गोठ वा घर बाहिर अलग राख्ने चलन) औपचारिक रूपमा निषेध भए पनि व्यवहारमा अझै पनि गहिरो जरा गाडेर रहेको छ।

सरकार र स्थानीय तहले बारम्बार छाउगोठ भत्काउने अभियान चलाए पनि महिलाहरू सामाजिक लाञ्छनाको डरले त्रिपाल, ओडार वा बारीमा रात बिताउन बाध्य छन्। छाउगोठ छाड्दा परिवार र समाजबाट तिरस्कारको डर हुन्छ भने बस्दा ज्यानै जोखिममा पार्ने खालका दुर्घटनाहरू दोहोरिइरहेका छन्।

प्रहरीले यदि महिलालाई त्रिपालमुनि बस्न बाध्य बनाइएको भए कानुनी प्रक्रिया अघि बढाइने जनाएको छ।

अछाममै २०६३ सालदेखि अहिलेसम्म छाउपडीका कारण १९ जना महिला र किशोरीको मृत्यु भइसकेको तथ्यांक छ। केहीजना गोठमा आगलागी हुँदा, केही सर्पदंश र अरू यस्तै दुर्घटनामा ज्यान गुमाएका हुन्।

अछाम र आसपासका पहाडी जिल्लामा छाउपडी निषेध कानुन बने पनि त्यसको कार्यान्वयन कमजोर देखिएको छ। महिलाहरू अझै पनि महिनावारी वा सुत्केरी हुँदा सुरक्षित घरमा बस्न पाएका छैनन्, जसका कारण जीवन जोखिममा पार्ने दुर्घटनाहरू निरन्तर भइरहेका छन्।