काठमाडौं– जाजरकोटमा गत शुक्रबार राति ११ बजेर ५७ मिनेटमा गएको ६.४ म्याग्निच्युडको शक्तिशाली भूकम्पपछि त्यस क्षेत्रमा ४३९ वटा पराकम्प गएका छन्। जसमा सबैभन्दा ठूलो पराकम्प सोमबार दिउँसो ४ बजेर ३१ मिनेटमा ५.८ म्याग्निच्युडको थियो।

सामान्यतया पराकम्पहरू प्रमुख भूकम्पभन्दा १ इकाइ कम हुने गरेको छ। तर सोमबारको पराकम्प त्योभन्दा ठूलो थियो। योसहित ४३९ पराकम्प मध्ये ४ म्याग्निच्युडभन्दा माथिका १० वटा पराकम्प गएको भूकम्प मापन तथा अनुसन्धान केन्द्रले जनाएको छ।

मंगलबार दिउँसो बाजुरालाई केन्द्रबिन्दु बनाएर ४ म्याग्निच्युडको पराकम्प गएको थियो। जुन जाजरकोट भूकम्प नभई एक महिनाअघि गएको बझाङ भूकम्पको पराकम्प भएको केन्द्रका भूकम्पविद् मुकुन्द भट्टराईले बताए ।

सामान्यतया साना भूकम्प र परकम्पले भूगर्भमा लामो समयदेखि सञ्चित इनर्जी बाहिरिने र तत्काल ठूला भूकम्पको जोखिमलाई कम गर्ने वैज्ञानिकहरू बताउँछन्। तर, भट्टराईले पश्चिम नेपालमा वर्षौदेखि ठूलो भूकम्प नगएका कारण स–साना परकम्प जाँदैमा महाभूकम्पको जोखिम कम भएको ठान्न नहुने बताए।

५ म्याग्निच्युडका ३२ वटा भूकम्प गयो भने मात्रै ६ म्याग्निच्युडको भूकम्प बराबरको इनर्जी बाहिरिने उनको भनाई छ। त्यसैगरी ७ म्याग्निच्युड बराबरको इनर्जी बाहिरिन ५ म्याग्निच्युडका हजार वटा भूकम्प जानुपर्दछ।

सन् १५०५ यता पश्चिम नेपालमा ठूला भूकम्प नगएका कारण जुनसुकै बेला त्यस क्षेत्रमा महाभूकम्प जान सक्ने चेतावनी वैज्ञानिकले दिँदै आएका छन्। ५ सय १८ वर्षअघि पश्चिम नेपाललाई केन्द्रबिन्दु बनाएर गएको महाभूकम्पले नेपालदेखि तिब्बतको ल्हासा र भारतको दिल्लीमा समेत क्षति पु-याएको थियो।

त्यसताका भूकम्पमा परेर तिब्बतको तात्कालीन राजाको समेत मृत्यु भएको थियो। दिल्लीको कुतुब मिनार भत्किएको थियो।