काठमाण्डौं– काठमाडौँबाट रसुवाको स्याफ्रुबेसी जाँदै गरेको डाईनेस्टीको ९एन–एजेडी हेलिकप्टर बुधबार दिउँसो नुवाकोटको शिवपुरी गाउँपालिका–७ सूर्यचौरमा दुर्घटना हुँदा एयर डाइनेस्टी हेली सर्भिसेसका वरिष्ठ क्याप्टेन अरुण मल्लसहित ५ जनाले ज्यान गुमाए।

नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका अनुसार काठमाडौँ विमानस्थलबाट दिउँसो १ः५४ मा उक्त हेलिकप्टर उडेको थियो। उडेको ३ मिनेटमै ‘एयर ट्राफिक कन्ट्रोल’ (एटीसी) सँग सम्पर्क विच्छेद भएको हेलिकप्टर आधा घण्टापछि दुर्घट्नाग्रस्त अवस्थामा फेला परेको थियो। यो दुर्घटनामा पाईलटसहित ज्यान गुमाउने ४ जना चीनियाँ पर्यटक हुन।

३८ वर्षीय जुताओ ताङ, ३६ वर्षीय जी ली, ४१ वर्षीय जेमिङ सी र ३१ वर्षीया महिला वु यीयाओले ज्यान गुमाएको पष्टि भईसकेको छ। मृतकमध्ये तीन पुरुष सिचुवान प्रान्तका हुन् भने महिला ग्वान्झाउकी हुन्। उनीहरु २१ साउनमा स्थलमार्ग (रसुवाको केरुङ नाका) हुँदै नेपाल प्रवेश गरेका थिए।

क्याप्टेन अरुणसँग लामो समय काम गरेका एक क्याप्टेनका अनुसार उनले काठमाडौंबाट रसुवाको स्याफ्रुबेसी रुटमा कम्तीमा एक हजार पटक हेलिकप्टर उडाइसकेका थिए। ‘उनलाई त्यो रुटमा कहाँनेर डाँडा छ, कहाँनेर अग्ला रुख छन् भन्ने कण्ठस्थ थियो। तर, बुधबार अकस्मात बिग्रिएको मौसमले उनलाई चक्मा दिएको उनको अनुमान छ।

उनी स्याफ्रुबेसी रुट छिचोल्दै जाने क्रममा नुवाकोट शिवपुरी गाउँपालिका–७ सूर्यचौरमाथि पुगेपछि अकस्मात आएको हुस्सुभित्र छिरे। केही सोच्न नभ्याउँदै घटना हुन पुगेको ती क्याप्टेनको अनुमान छ। हेलिकप्टर ‘भिजुल फ्लाइट रुल’ (भीएफआर) अनुसार उडाइन्छ। यो भनेको हेलिकप्टरको ककपिटबाट पाइलटले जमिन र आकास सफा देखेको हुनैपर्छ।

तर, अकस्मात हुस्सु आइदिँदा क्याप्टेन अरुणले केही देख्न सकेनन्, जसले टार्न नसकिने दुर्घटना हुन पुगेको ती क्याप्टेन बताउँछन्।

क्याप्टेन मल्ल हेलिकप्टर उडानमा अनुभवी थिए। उनीसँग ३५ वर्ष र ६ हजार ३३० घण्टा हेलिकोप्टर उडाएको अनुभव थियो। रसियाबाट हेलिकोप्टर उडान तालिम सकेर आएपछि उनले क्याप्टेन नारायणसिंह पुनले सञ्चालन गरेको कर्णाली एयरबाट हेलिकप्टर उडान सुरु गरेका थिए।

सन् २०११ बाट भने उनले निरन्तर एयर डाइनेस्टीको हेलिकप्टर उडाइरहेका थिए। उड्डयन नियम अक्षरशः पालना गर्थे। सहकर्मी पाइलट, कम्पनीका कर्मचारी, नियामक निकायका अधिकारीहरू सबैसँग सधैं अत्यन्त भद्र रूपमा प्रस्तुत हुन्थे।

यति मात्रै होईन, उनीसँग अन्य पाईलटभन्दा फरक क्षमता र अनुभव पनि थियो। उनले ४ पटक मृत्युलाई सहजै पराजित गरेका थिए। तर, बुधबार सूर्यचौर दुर्घटनामा उनको यति लामो अनुभव र अभ्यास काम लागेन। ४ पटक मृत्युलाई पराजित गरेका मल्ल पाँचौ पटक भने मृत्युसँग हारे।

द्वन्द्वकालमा क्याप्टेन मल्लले उडाएको कर्णाली एयरको हेलिकप्टरमाथि जुम्ला–कालिकोट रेन्जमा पुगेपछि तत्कालीन माओवादी विद्रोहीले गोली प्रहार गरेका थिए। हेलिकप्टर छेडेर गोली वारपार भयो। तर, पनि उनले सकुशल हेलिकप्टर अवतरण गरेका थिए। त्यो घटनामा उनले पहिलो पटक मृत्युलाई जितेका थिए।

त्यसपछि १० असोज ०७० मा काठमाडौंबाट लुक्ला गएको डाइनेस्टी हेलिसर्भिसेसको नाइनएन–एइएक्स हेलिकप्टर तेञ्जिङ हिलारी विमानस्थलको हेलिप्याडमा ल्याण्ड गर्न खोज्दा तारबारमा ठोक्किएर दुर्घटनामा पर्यो। उक्त दुर्घटनामा २ यात्रु घाइते भएका थिए भने क्याप्टेन मल्ल र सोनाम छिरिङ शेर्पालाई सकुशल उद्दार गरिएको थियो। हेलिकप्टरमा क्षति पुगे पनि त्यो दुर्घटनामा मल्लले दोस्रो पटक मृत्युलाई पाहुनलाई जसरी हात हल्लाएर विदा गरे।

२९ चैत ०७९ मा एयर डाइनेस्टीककै हेलिकोप्टर काठमाडौंको ह्याम्स अस्पतालको छतमा अवतरण गर्ने क्रममा ‘टेल स्ट्राइक’ भयो। उक्त दिन क्याप्टेन मल्लले त्रिभुवन विमानस्थलबाट उडाएर ह्याम्स अस्पतालको छतमा हेलिकोप्टर अवतरण गराउँदै थिए। बिरामी लिन चितवनको भरतपुर जान चिकित्सक टोली लिन उनी अस्पतालको हेलिप्याडमा पुगेका थिए। तर अवतरण गर्न खोज्दा हेलिकप्टर ठोक्किएर टेल रोटर भाँचियो। क्याप्टेन मल्ल सकुशल थिए। मृत्युलाई टाढैबाट विदा गरेको यो उनको तेस्रो घट्ना थियो।

मल्ललाई एकपटक युद्धरत तत्कालीन नेकपा माओवादीका लडाकुले अपहरण पनि गरे। २४ भदौ ०५९ मा माओवादीले सोलुखुम्बुको जुबुस्थित प्रहरी चौकीमा आक्रमण गर्यो। कर्णाली एयरको मेडिभ्याक हेलिकप्टर लिएर क्याप्टेन मल्ल घाइतेको उद्दारमा खटिएका थिए।

माओवादी आक्रमणमा परेका ४ जना घाईतलाई उपचारका लागि काठमाडौं ल्याउन खोज्दै गर्दा हेलिकप्टर नै आक्रमणमा पर्यो। हेलिकप्टरमा आगो लगाईयो। त्यसअघि माओवादीहरूले हेलिकप्टरबाट पाइलट र ४ जना घाईतेलाई बाहिर निकालेका थिए।

उनीहरूले पाइलट मल्ल र एक घाइतेलाई अपहरण गरेर अन्य ३ जनालाई छाडिदिए। अपहरणमा परेको केही दिनपछि पाइलट मल्ललाई पनि माओवादीले मुक्त गरे। ‘माओवादीले मार्छ’ होला भन्ने आशंकाकाबीच उनले चौथो पटक मृत्युलाई जिते।

ललितपुरको पुल्चोकमा सन् १९६६ जुलाई २ मा जन्मिएका ५८ वर्षीय मल्ल हाल काठमाण्डौंको बुढानीलकण्ड, चपलीमा बस्दै आएका थिए। उनका श्रीमती र दुई छोरी छन्।

यो पनि,

• माओवादी अपहरण र सोलुको दुर्घटनामा पनि बाँचेका क्याप्टेन मल्लको सुर्यचौरमा दुखान्त
• डाईनेष्टीको हेलिकप्टर र क्याप्टेन मल्ल यसअघि पनि दुर्घटनामा परेको खुलासा, दोस्रो दुर्घटना दुवैको अन्तिम
• लुक्लाबाट फर्केलगत्तै रसुवा जाँदै थियो दुर्घटनाग्रस्त हेलिकप्टर, काठमाण्डौं आउन रसुवामा थिए ५ जना
• हेलिकप्टर दुर्घटनामा परेका पाँचै जनाको शव भेटियो, रुखमा ठोक्किएर झरेको थियो जमिनमा
• ४ जना चीनियाँ पर्यटक लिएर उडेको थियो डाईनेस्टीको हेलिकप्टर (लिष्टसहित)
• ४ जना सवार एयर डाइनेस्टीको हेलिकप्टर दुर्घटना, आगो लागेको प्रहरीको पुष्टि